Zrozumieć skórę – typy skóry i jej stan

Wyróżniamy cztery podstawowe typy zdrowej skóry: skórę normalną, suchą, tłustą i mieszaną. Typ skóry jest uwarunkowany genetycznie. Na stan naszej skóry wpływają różne czynniki wewnętrzne i zewnętrzne, na których oddziaływanie jest narażona.

Jeśli masz problem z określeniem swojego typu skóry test skórny może okazać się przydatnym narzędziem. Jeśli potrzebujesz dodatkowej porady  jak najlepiej zadbać o skórę, Eucerin zaleca kontakt z dermatologiem lub farmaceutą. 

Skóra normalna 
Termin „normalna” jest powszechnie stosowany w odniesieniu do skóry zrównoważonej. Naukowy termin określający zdrowy stan skóry to eudermia.

Skóra sucha
Określenie „sucha” opisuje typ skóry, która wytwarza mniej sebum niż skóra normalna. 
W wyniku braku sebum skóra sucha jest pozbawiona lipidów, które są jej potrzebne do zatrzymywania wilgoci i budowania bariery chroniącej przed czynnikami zewnętrznymi.

Skóra tłusta
Określenie „tłusta” służy do opisania typu skóry o zwiększonej produkcji sebum. Taka nadmierna produkcja nazywana jest łojotokiem.

Skóra mieszana 
Jak sama nazwa wskazuje, skóra mieszana oznacza mieszankę różnych typów skóry

„Normalna” to termin szeroko stosowany w odniesieniu do skóry zrównoważonej. Naukowo równowagę skórną nazywa się eudermią. Skóra w strefie T (czoło, broda i nos) może być nieco tłusta, ale ogólny poziom sebum i nawilżenia jest zrównoważony. Skóra nie jest ani zbyt tłusta, ani zbyt sucha.

Cechy charakterystyczne skóry normalnej:

• drobne pory;
• dobre krążenie krwi;
• aksamitna, miękka i gładka struktura;
• świeży, różowy kolor o jednolitym zabarwieniu
• brak niedoskonałości;
• brak podatności na nadmierną wrażliwość.

Określenie „sucha” służy do opisania typu skóry, która wytwarza mniej sebum niż skóra normalna. W wyniku braku sebum skóra  pozbawiona jest lipidów, które są jej potrzebne do zatrzymywania wody i prawidlowego funkcjonowania  bariery chroniącej ją przed czynnikami zewnętrznymi.                                                             

Brak sebum prowadzi do zaburzeń w strukturze i funkcjonowaniu skóry. Suchość skóry (kseroza) może mieć różny stopień nasilenia i objawy, które czasami trudno  zróżnicować.
Z problemem suchej skóry zdecydowanie częściej zmagają się kobiety niż mężczyźni. U wszystkich skóra staje się bardziej sucha wraz z wiekiem. Problemy związane z suchością skóry są powszechną dolegliwością – stanowią przyczynę 40 procent wizyt u dermatologów.

Stopień nawilżenia skóry zależy od obecności wody w głębszych warstwach skóry oraz od nasilenia procesu pocenia się.

Skóra stale traci wodę poprzez: 
proces pocenia się: aktywna utrata wody z wydzieliną gruczołów potowych spowodowaną ciepłem, stresem i aktywnością fizyczną;
transepidermalną utratę wody (TEWL): naturalny, bierny proces, w którym skóra traci około pół litra wody dziennie poprzez przejście z głębszych warstw skóry i odparowanie z powierzchni skóry.

Suchość skóry jest spowodowana brakiem:
naturalnych czynników nawilżających (NMF) – zwłaszcza Mocznika, aminokwasów i Kwasu Mlekowego – które pomagają wiązać wodę;
lipidów naskórka, takich jak ceramidy, kwasy tłuszczowe i cholesterol, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania bariery ochronnej skóry.
W rezultacie funkcja bariery ochronnej skóry może zostać zaburzona.

Pojęcie skóry suchej obejmuje zakres od skóry nieco bardziej suchej niż normalna przez skórę bardzo suchą aż po skórę ekstremalnie suchą. Oto charakterystyka poszczególnych typów skóry suchej:

Skóra sucha
Łagodnie przesuszona skóra może być napięta, szorstka i matowa. Ma również mniejszą elastyczność.
Skóra bardzo sucha 
Ma silniej zaznaczone cechy skóry suchej. Nie podjęcie działań pielęgnacyjnych może prowadzić do drobnego złuszczania się naskórka lub łuszczenia się dużymi płatami. Skóra jest szorstka, ma nierówny plamisty wygląd. Wydaje się przedwcześnie postarzała. Daje uczucie ściągania, świądu. 
 
Sucha skóra jest również bardziej wrażliwa, skłonna do podrażnień, zaczerwienień i infekcji.

Skóra ekstremalnie sucha
Niektóre obszary ciała – zwłaszcza dłonie, stopy, łokcie i kolana – są podatne na:
nadmierne wysuszenie i szorstkość;
pierzchnięcie z tendencją do tworzenia się pęknięć;
powstawanie modzeli;
łuszczenie się;
pojawienie się świądu.

Ekstremalnie sucha skóra występuje najczęściej u osób starszych, a także na silnie odwodnionych dłoniach.

Określenie „tłusta” opisuje typ skóry o zwiększonym wydzielaniu sebum. Nadmierna produkcja jest nazywana łojotokiem.

Nadmierną produkcję sebum wywołuje wiele czynników:
uwarunkowania genetyczne,
zaburzenia równowagi hormonalnej,
przyjmowane leki,
stres,
kosmetyki komedogenne (produkty do makijażu, które powodują podrażnienia).

Cechy charakterystyczne skóry tłustej:
rozszerzone, wyraźnie widoczne pory,
połysk skóry
zwiększona grubość, bladość skóry: naczynia krwionośne mogą być niewidoczne.
Skóra tłusta jest podatna na pojawianie się zaskórników oraz na różne formy trądziku.
W przypadku trądziku łagodnego pojawiają się na twarzy, zaskórniki i grudki. Często także zmiany pojawiają się na szyi, ramionach, plecach i klatce piersiowej.
W umiarkowanych i ciężkich przypadkach pojawiają się grudki, krosty i małe guzki, skóra staje się zaczerwieniona, pojawia się stan zapalny.

W przypadku skóry mieszanej obszary skóry różnią się w strefie T i na policzkach. Tak zwana strefa T może być wąska lub szeroka zajmujaca rozlegly obszar obejmujacy część policzków.  

Cechy charakterystyczne skóry mieszanej:

• przetłuszczająca się strefa T (czoło, broda i nos);
• rozszerzone pory w tym obszarze, czasami z widocznymi zaskórnikami;
• skóra na policzkach jest normalna lub sucha.

Bardziej tłuste partie skóry mieszanej to efekt nadmiernej produkcji sebum w tych obszarach. Bardziej suche partie skóry mieszanej są związane z brakiem sebum i wynikającym z tego niedoborem lipidów.

Stan skóry może się zmieniać w ciągu całego życia. 
Na stan skóry wpływa wiele czynników wewnętrznych i zewnętrznych, takich jak klimat i zanieczyszczenie środowiska, przyjmowane leki, stres i czynniki dziedziczne. Te ostatnie mają wpływ głównie na poziom wydzielanego przez skórę sebum, potu i naturalnych czynników nawilżających. Na stan skóry wpływają też stosowane produkty kosmetyczne oraz dokonywane zabiegi pielęgnacyjne.
Produkty do pielęgnacji skóry powinny być dostosowane do typu skóry z uwzględnieniem jej aktualnego stanu. Dermatolodzy i inni specjaliści zajmujący się pielęgnacją skóry określają typ skóry na podstawie oceny następujących czynników:

Oznak starzenia się
Typ skóry może zmieniać się w ciągu całego naszego życia. Osoby, które w wieku nastoletnim borykały się z problemem tłustej skóry obserwują, że po okresie dojrzewania ich skóra staje się bardziej sucha. Tymczasem osoby ze skórą o typie normalnym widzą czasami, że ich skóra wraz z wiekiem wykazuje tendencje do przesuszania.
W miarę starzenia się każdy typ skóry zmienia się, skóra traci objętość i gęstość. Pojawiają się drobne bruzdy i zmarszczki oraz przebarwienia. Zrozumienie procesów starzenia się skóry pomaga ocenić jej stan i potrzeby. Przeczytaj więcej: Starzenie się skóry.

Kolor skóry
Kolor skóry i pochodzenie etniczne mają wpływ na to, jak skóra reaguje na działanie czynników zewnętrznych, takich jak promieniowanie słoneczne. Mają wpływ na pojawianie się zmian pigmentacyjnych, podrażnień i stanów zapalnych. Podstawowy kolor skóry zależy od gęstości naskórka i rozmieszczenia melaniny. Przeczytaj więcej: Hiperpigmentacja

Zaczerwienienie skóry jest również ważnym wskaźnikiem stanu skóry: wskazuje na sprawność krążenia. Może być też pomocne w rozpoznawaniu schorzeń (takich jak na przykład trądzik różowaty).

Wrażliwości skóry
Skóra wrażliwa łatwo ulega podrażnieniom pod wpływem różnych czynników, które skóra zrównoważona zniosłaby na ogół dobrze (np. produkty do pielęgnacji skóry lub wysokie i niskie temperatury). U niektórych osób skóra wrażliwa jest stanem stałym, u innych wrażliwość wywołują pewne czynniki wewnętrzne i zewnętrzne. Do rozwoju wrażliwości dochodzi wtedy, gdy naturalna bariera ochronna skóry zostaje naruszona. To powoduje utratę wody i umożliwia przenikanie substancji drażniących. Objawy najbardziej widoczne są na skórze twarzy i nasilają się pod wpływem czynników takich, jak promieniowanie słoneczne, niektóre składniki kosmetyków i środków myjących.

Wydzielanie sebum i potu
Ilość sebum produkowanego przez gruczoły łojowe w skórze decyduje o skuteczności funkcji barierowej skóry, a w rezultacie o jej stanie. Nadprodukcja sebum może prowadzić do powstania tłustej, trądzikowej skóry, natomiast niska produkcja sebum powoduje suchość skóry.

Gruczoły potowe w skórze wytwarzają pot, aby pomóc ciału utrzymać optymalną temperaturę. Nadmierne lub niskie wydzielanie potu może wpływać na stan skóry.

Naturalne czynniki nawilżające (NMF)
Naturalnie wytwarzane w zdrowej skórze NMF, takie jak aminokwasy, pomagają wiązać wodę w skórze, utrzymywać jej elastyczność i sprężystość oraz zapobiegać odwodnieniu. Kiedy bariera ochronna skóry zostaje uszkodzona, często nie jest ona w stanie zatrzymać tych niezbędnych NMF, przez co spada poziom nawilżenia skóry i pogarsza się jej kondycja.

Wrażliwość skóry
Skóra wrażliwa to skóra, która łatwo ulega podrażnieniom i jest bardziej reaktywna niż skóra normalna. Identyfikacja i ocena objawów, takich jak zaczerwienienie, wysypka, kłucie, swędzenie i pieczenie, pomaga w określeniu stanu skóry.