Starzenie się skóry - Jak starzeje się skóra i jak powinniśmy ją pielęgnować?

Od około 25. roku życia na powierzchni skóry zaczynają być widoczne pierwsze oznaki starzenia. Najpierw pojawiają się drobne linie, a z czasem zauważalne stają się zmarszczki, utrata objętości i elastyczności.

Nasza skóra starzeje się z wielu różnych powodów. Niektóre z przyczyn starzenia się skóry są całkowicie naturalne i nie można ich zmienić. Istnieje jednak kilka czynników, które mogą powodować przedwczesne starzenie się skóry i na które można wpłynąć. Holistyczne podejście do stylu życia i pielęgnacji skóry może pomóc zmniejszyć widoczne oznaki starzenia się skóry i zapobiec przedwczesnemu starzeniu się skóry.

Zrozumienie sposobu, w jaki czynniki wewnętrzne i zewnętrzne wpływają na strukturę i funkcje skóry, może pomóc w podejmowaniu decyzji dotyczących pielęgnacji i zabiegów.

Wyróżnia się trzy główne oznaki starzenia się skóry, a każda z nich wpływa na skórę twarzy w inny sposób:

Zmarszczki
Pierwszymi zauważalnymi oznakami starzenia się skóry są drobne linie i zmarszczki. Małe, płytkie zmarszczki, znane jako zmarszczki mimiczne lub kurze łapki, stają się widoczne w zewnętrznych kącikach oczu. Mogą się one pojawić około 30. roku życia, ale każdy z nas starzeje się inaczej, a to, jak się starzejemy, zależy od naszej genetyki i stylu życia.  Po tych drobnych liniach pojawiają się zmarszczki na czole. Na początku są one widoczne tylko wtedy, gdy skóra porusza się w miarę zmiany mimiki twarzy i nazywane są zmarszczkami dynamicznymi. Z wiekiem stają się one coraz bardziej widoczne i przekształcają się w zmarszczki trwałe, które są widoczne nawet wtedy, gdy nasza twarz jest nieruchoma. Marszczenie brwi może powodować powstawanie pionowych linii między brwiami.  

Utrata objętości
Rozpoznanie utraty objętości i konturów twarzy może być trudne. Pierwsze oznaki utraty objętości ust pojawiają się zwykle, gdy szminka zaczyna z nich spływać. Utrata objętości twarzy prowadzi zazwyczaj do zwiotczenia skóry, spłaszczenia policzków i pojawienia się „indyczej szyi”. Zmienia to ogólny wygląd twarzy, która może wyglądać na zniechęconą, smutną lub zmęczoną. 

Fałd powstający między nosem a ustami, znany jako fałd nosowo-wargowy, jest również związany z obwisłą skórą i utratą objętości.

Utrata elastyczności i głębokie zmarszczki
W miarę jak skóra dojrzewa, jej struktura ulega osłabieniu, traci elastyczność i jędrność. Skóra staje się również bardziej sucha, wydaje się jakby była „cienka jak papier” i traci blask, który kojarzymy z młodością. Ponieważ nasza skóra jest tak indywidualna, jak my sami, zmiany te stają się widoczne w różnym wieku, ale najczęściej doświadczają ich osoby powyżej 50 roku życia.

Skóra starzeje się w wyniku działania wielu czynników, zarówno wewnętrznych, jak i zewnętrznych. Zrozumienie tych czynników pomaga nam dbać o skórę w miarę jej starzenia się, zmniejszać widoczne oznaki starzenia się skóry i zapobiegać przedwczesnemu starzeniu się skóry.

Starzenie się skóry zachodzi w każdej warstwie skóry i uwidacznia się na jej powierzchni.

Warstwy naskórka
Utrata zawartości kwasu hialuronowego, wolniejszy obrót komórkowy i zmniejszenie produkcji sebum na powierzchni skóry zwiększają jej szorstkość i suchość. W miarę starzenia się tej warstwy skóry staje się ona bardziej wrażliwa na promienie słoneczne. Skóra gorzej radzi sobie z samodzielnym gojeniem, a obniżona odporność może prowadzić do zwiększenia liczby infekcji skórnych i spowolnienia gojenia się ran.

Warstwy skóry właściwej
Mniej więcej od 25. roku życia ilość kolagenu, jednego z elementów budulcowych skóry, zmniejsza się o 1% rocznie. Wraz ze spadkiem ilości funkcjonalnej elastyny prowadzi to do zaburzeń w strukturze tkanki skórnej. Struktura skóry zostaje naruszona, a drobne linie i zmarszczki stają się bardziej widoczne. W miarę dojrzewania naszej skóry elastyczność nadal się zmniejsza i powstają coraz głębsze zmarszczki. Produkcja kwasu hialuronowego – obficie występującego w skórze młodzieńczej – ulega spowolnieniu, w związku z czym komórki skóry gorzej wiążą wodę, a skóra jest podatna na przesuszenie. Staje się ona również słabsza i bardziej podatna na uszkodzenia i pękanie naczynek. Zmniejszone mikrokrążenie oznacza mniej efektywne dostarczanie substancji odżywczych i tlenu na powierzchnię skóry, co prowadzi do zmniejszenia blasku, jakim cieszy się młoda skóra.

Warstwy podskórne 
W głębszych warstwach skóry najbardziej zauważalne zmiany polegają na zmniejszeniu rozmiaru i liczby komórek magazynujących lipidy w warstwie tłuszczowej. Skutkiem tego jest zwiotczenie skóry i utrata objętości, co może prowadzić do powstania głębokich zmarszczek oraz zagłębień w skroniach i policzkach.

Niektóre z przyczyn starzenia się skóry są nieuniknione. Nasz wiek biologiczny determinuje zmiany strukturalne w skórze i sprawność funkcji komórek, których wydajność z każdym rokiem jest coraz wolniejsza.

Wpływ hormonów. Zmniejszający się poziom estrogenów (hormonów odpowiedzialnych za wydawanie poleceń) powoduje zmniejszenie ilości informacji przekazywanych między komórkami.

Słabsze ukrwienie skóry oznacza, że dostarczanie składników odżywczych i tlenu do jej powierzchni jest utrudnione. Blask, który jest cechą charakterystyczną młodej skóry, zanika, a skóra staje się bardziej matowa.

Genetyka. Genetyka odgrywa kluczową rolę w procesie starzenia się skóry. Fototyp i typ skóry, z którym się rodzimy, mają wpływ na to, jak szybko na powierzchni skóry pojawiają się oznaki starzenia. Na przykład:
- skóra jasna lub o fototypie I - II i/lub skóra wrażliwa jest bardziej podatna na zmarszczki w młodszym wieku niż ciemniejsza skóra o fototypie V - VI
- Fototyp III może mieć skłonność do nierównomiernego kolorytu skóry, ale zmarszczki pojawiają się w późniejszym wieku niż w przypadku innych fototypów
Dowiedz się więcej w artykule Jak skóra różni się między głównymi grupami etnicznymi.

Wszystkie czynniki zewnętrzne wpływające na szybkość starzenia się skóry wynikają z jednego procesu: stresu oksydacyjnego. 

Stres oksydacyjny uwalnia cząsteczki zwane wolnymi rodnikami, które składają się z jednego niesparowanego elektronu w zewnętrznej powłoce. Wolne rodniki powodują przedwczesne starzenie się skóry, ponieważ uszkadzają struktury komórek skóry i niszczą takie składniki skóry, jak kwas hialuronowy, kolagen i elastyna funkcjonalna. W normalnych warunkach wolne rodniki są wyłapywane i neutralizowane przez przeciwutleniacze znajdujące się w skórze: cząsteczki posiadające zdolność pochłaniania i zatrzymywania ich. Jednak z czasem zdolność skóry do dezaktywacji wolnych rodników maleje. W rezultacie dochodzi do uszkodzenia wszystkich składników komórek skóry.

Stres oksydacyjny jest wywoływany i przyspieszany przez różne czynniki związane ze stylem życia:

Słońce 
Promienie słoneczne są główną zewnętrzną przyczyną starzenia się skóry na skutek stresu oksydacyjnego. Uszkodzenia skóry spowodowane działaniem promieni słonecznych nazywamy fotostarzeniem, a nierównomierna pigmentacja jest często jedną z pierwszych widocznych oznak. Nie tylko długotrwała ekspozycja na promieniowanie UV powoduje uszkodzenia skóry; codzienne narażenie na promieniowanie również ma wpływ na skórę.

Zanieczyszczenia 
Narażenie na działanie zanieczyszczeń, najczęściej występujących w miastach, może powodować uwalnianie szkodliwych dla skóry wolnych rodników. Zanieczyszczenia pogarszają także skutki ekspozycji na słońce, przyspieszając stres oksydacyjny.

Palenie papierosów 
Substancje chemiczne i nikotyna zawarte w papierosach są odpowiedzialne za wzrost liczby wolnych rodników w skórze. Podobnie jak zanieczyszczenia, nasilają one skutki ekspozycji na słońce, prowadząc do stresu oksydacyjnego.

Odżywianie
Antyoksydanty to cząsteczki posiadające zdolność neutralizowania wolnych rodników, które uszkadzają skórę i przyspieszają jej starzenie się.  Spożywanie dużej ilości warzyw i owoców bogatych w przeciwutleniacze jest ważnym elementem dbania o skórę w miarę jej starzenia się. 

Niewłaściwa pielęgnacja skóry
Skóra starzeje się szybciej, jeśli jest niewłaściwie pielęgnowana lub jeśli stosujesz produkty, które ją podrażniają. Dokładne oczyszczanie skóry przy użyciu delikatnych produktów odpowiednich do rodzaju skóry oraz regularne stosowanie produktów pielęgnacyjnych przeznaczonych do rozwiązywania podstawowych problemów skóry pomoże w jej pielęgnacji. Skuteczna ochrona przeciwsłoneczna jest kluczem do zapobiegania przedwczesnemu starzeniu się skóry.

Zrozumienie procesu starzenia się skóry pozwala podjąć decyzję o tym, jak najlepiej ją pielęgnować. Trzy główne oznaki starzenia się skóry: drobne linie i zmarszczki, zwiotczała skóra, utrata objętości i elastyczności oraz głębokie zmarszczki zostały omówione bardziej szczegółowo w oddzielnych artykułach. 

Holistyczne podejście do stylu życia i pielęgnacji skóry może pomóc zapobiec przedwczesnemu starzeniu się skóry i zmniejszyć widoczne oznaki starzenia się skóry.

Styl życia
Ponieważ stres oksydacyjny jest główną zewnętrzną przyczyną starzenia się skóry, zmiany w stylu życia powinny koncentrować się na zminimalizowaniu jego skutków.

Odżywianie
Zdrowa dieta, bogata w owoce i warzywa, zapewni spożycie antyoksydantów, które pomogą ograniczyć szkodliwe działanie wolnych rodników na skórę. Dieta powinna być jak najbardziej urozmaicona, ale niektóre produkty spożywcze są szczególnie bogate w przeciwutleniacze i mogą nawet działać ochronnie na skórę: marchew, morele, inne pomarańczowe i żółte owoce i warzywa, borówki, zielone warzywa liściaste, papryka, pomidory, fasola i inne nasiona roślin strączkowych, tłuste ryby (np. łosoś) i orzechy.

Palenie
Palenie papierosów znacznie przyspiesza starzenie się skóry, zmniejsza jej elastyczność i powoduje matowienie. Rzucenie palenia przyczyni się do poprawy wyglądu skóry.

Pielęgnacja skóry
Skóra zmienia się na każdym etapie życia, a sposób jej pielęgnacji powinien odzwierciedlać jej zmieniające się potrzeby.

„Właściwa pielęgnacja skóry jest istotną częścią holistycznego podejścia do zwalczania wszystkich oznak starzenia się skóry: zmarszczek, utraty objętości, utraty elastyczności oraz związanych z nimi dolegliwości, takich jak suchość skóry wywołana wiekiem lub wrażliwa skóra dojrzała”.

Jeśli Twoja skóra jest zdrowa, odpowiednia pielęgnacja zapewni jej dobrą kondycję.  Codzienne  konsekwentnie stosowane zabiegi przyczynią się do poprawy jej stanu i zachowania dobrego wyglądu. Podstawowa pielęgnacja skóry powinna składać się z trzech etapów: oczyszczanie, pielęgnacja i ochrona przeciwsłoneczna.

- Oczyszczanie skóry ma na celu usunięcie z jej powierzchni makijażu, pozostałości kremu oraz zanieczyszczeń, a wraz z nimi znajdujących się tam substancji chemicznych. Jest to niezwykle ważne, ponieważ nieusunięte substancje chemiczne mogą zaburzać metabolizm komórek skóry wywołując  stres oksydacyjny przyczyniający się do uszkodzenia komórek i ich obumarcia. Łagodne produkty z gamy Eucerin DermatoCLEAN pomagają w skutecznym oczyszczaniu skóry i tym samym chronią ją przed niekorzystnym działaniem zanieczyszczeń. 

- Pielęgnacja uzupełniająca i nawilżająca skórę produktami, Eucerin to kolejny krok w pielęgnacji. Produkty Eucerin Hyaluron-Filler zostały stworzone by rozwiązać podstawowe problemy związane ze starzeniem się skóry, ich skład został specjalnie dostosowany do skóry dojrzałej tak, aby zwalczać pierwsze oznaki starzenia się skóry, takie jak drobne linie i zmarszczki. 

- Ochrona. Ochrona skóry przed działaniem promieni słonecznych, nawet w pochmurne dni, to najważniejszy krok w zapobieganiu przedwczesnemu starzeniu się skóry. Wybierz krem na dzień z filtrem SPF, który chroni skórę przed słońcem lub, w przypadku bardziej intensywnego przebywania na słońcu, użyj specjalnego produktu do ochrony przeciwsłonecznej.