Zrozumieć skórę - Bariera ochronna skóry

Skóra, największy narząd ludzkiego ciała, stanowi pierwszą i najlepszą linię obrony przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi. Gdy skóra jest zdrowa, jej warstwy spełniają swoją rolę ochronną. Jednak gdy jej stan się pogorszy, ta bariera ochronna traci swoją skuteczność. Odpowiednia pielęgnacja skóry i stosowanie produktów, które pomagają przywrócić i utrzymać optymalne pH skóry, sprzyja jej ochronie i wspiera naturalne mechanizmy obronne. Dzięki właściwej pielęgnacji skóra staje się bardziej odporna i mniej wrażliwa. Zachowuje swój naturalny wygląd, a także spełnia swoje podstawowe zadanie, jakim jest ochrona organizmu.

Skóra jest narządem wielozadaniowym. Pełni wiele ważnych funkcji odpowiadajacych za utrzymanie dobrego samopoczucia.

Skóra wpływa na naszą psychikę. Jej stan, jako najbardziej widoczny wskaźnik zdrowia, decyduje o naszej samoocenie oraz o tym, jak postrzegają nas inni.

Jednak najważniejszą jej rolą jest stanowienie pierwszej linii obrony naszego organizmu przed czynnikami zewnętrznymi. Skóra chroni nas i pomaga zachować zdrowie poprzez:

- Utrzymanie równowagi płynów w organizmie. Wiążę wodę, zapobiegając jej utracie.

- Regulację temperatury ciała. Skóra bierze udział w regulacji temperatury organizmu, dzięki leżącym podskórnie naczyniom krwionośnym oraz poprzez gruczoły potowe. Skóra izoluje nasze ciało, pozwala zachować ciepło w niskich temperaturach, a gdy robi się gorąco, ochładza nas poprzez pocenie się.

- Odczuwanie ucisku i bólu. Skóra jest narządem zmysłu dotyku. Odbiera bodźce ze świata zewnętrznego dzięki znajdującym się w skórze zakończeniom nerwowym, a następnie przekazuje je do układu nerwowego. Ból ostrzega nas przed zagrożeniami, skóra dodatkowo amortyzuje wstrząsy. 

- Ochronę organizmu przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi. 

Skóra chroni nas przed wieloma czynnikami zewnętrznymi, m.in.:

- Zmianami temperatury i wilgotności. Skóra pomaga regulować temperaturę ciała, kontrolować utratę wody i utrzymywać równowagę płynów.

- Chorobami. Skóra neutralizuje czynniki szkodliwe, takie jak bakterie, wirusy i zanieczyszczenia, oraz zapobiega ich przedostawaniu się do organizmu.

- Promieniami UV. Skóra ma zdolność neutralizacji wolnych rodników powstających wskutek nadmiernej ekspozycji na to szkodliwe promieniowanie. Wolne rodniki to agresywne cząsteczki, które prowadzą do uszkodzenia komórek.

- Uciskiem, uderzeniami i otarciami. Skóra odbiera bodźce bólowe i ostrzega nas przed zagrożeniami. Działa jak bariera i amortyzator.

- Substancjami chemicznymi. Skóra stanowi pierwszą linię obrony przed szkodliwymi cząsteczkami, z którymi możemy się zetknąć w miejscu pracy lub w domu podczas stosowania drażniących środków czyszczących lub niewłaściwych produktów do pielęgnacji skóry.

Skóra chroni nasze ciało. Czynniki zewnętrzne, na działanie których jest narażona, mogą wpływać na jej stan i osłabiać naturalne mechanizmy obronne. Może to przekładać się na ogólny stan zdrowia, ponieważ stajemy się podatni na urazy i infekcje.

Skóra może stać się sucha, wrażliwa i podatna na podrażnienia, gdy dojdzie do naruszenia jej bariery ochronnej. Wpływa to na wygląd skóry i na nasze samopoczucie; może też rzutować na naszą samoocenę. 

Staranna pielęgnacja skóry przy użyciu produktów przywracających i utrzymujących optymalne pH skóry wspomaga jej naturalne mechanizmy obronne. W efekcie skóra staje się odporniejsza i mniej wrażliwa na oddziaływanie czynników zewnętrznych. Odpowiednia pielęgnacja skóry może również zapobiegać jej przedwczesnemu starzeniu się.

Wiele czynników zewnętrznych, przed którymi chroni nas skóra, oddziałuje też na nią samą.

Promieniowanie UV, zmiany klimatu i temperatury oraz stosowanie środków chemicznych w miejscu pracy lub drażniących środków czyszczących w domu mogą osłabić naturalną zdolność skóry do neutralizacji tych szkodliwych czynników, zmniejszyć jej zdolność do wiązania wody i osłabić skuteczność jako bariery ochronnej. W rezultacie skóra może stać się sucha, wrażliwa oraz podatna na zaostrzenie chorób przewlekłych, takich jak atopowe zapalenie skóry.

Przesadnie częste mycie zbyt gorącą wodą może również powodować wysuszenie skóry, a także zaburzać jej funkcję jako bariery skórnej co skutkuje pojawieniem się zmian w obrębie skórny i chorób skóry.
Źle zbilansowana dieta, mała ilość ruchu lub jego brak, stres, brak snu, palenie tytoniu, odwodnienie i niektóre leki: wszystkie te czynniki wpływają na skórę i upośledzają jej skuteczność jako bariery ochronnej. 

Na stan skóry wpływa także wiele czynników wewnętrznych: czynniki genetyczne, proces biologicznego starzenia się skóry, zaburzenia hormonalne i niektóre choroby, np. cukrzyca. 

Skóra składa się z trzech głównych warstw – naskórka, skóry właściwej i tkanki podskórnej. Każda warstwa wnosi swój wkład w działanie ochronne skóry.

Zewnętrzna warstwa skóry (naskórek) tworzy barierę ochronną przed czynnikami środowiskowymi. Zewnętrzna warstwa naskórka – warstwa rogowa lub stratum corneum – składa się z martwych komórek wypełnionych keratyną, które oddzielają się od siebie, ulegając złuszczeniu. Warstwa rogowa jest pokryta płaszczem hydrolipidowowym, o odczynie kwaśnym (kwaśne pH).

Lipidy naskórka
Odpowiadają za wiązanie wody i tworzenie skórnej bariery zapobiegającej przenikaniu bakterii i wirusów przez powierzchnię skóry.

Warstwa hydrolipidowa
to emulsja składająca się z wody i lipidów (tłuszczów), która pokrywa powierzchnię skóry i zapewnia dodatkową barierę ochronną przed substancjami szkodliwymi.

Odczyn kwaśny
Dotyczy warstwy hydrolipidowej. Nadaje skórze lekko kwaśne pH – idealne środowisko do zasiedlania skóry przez przyjazne mikroorganizmy (zwane fizjologiczną florą skóry) i niszczenia mikroorganizmów szkodliwych, chorobotwórczych. Dowiedz się więcej: pH skóry.

Gdy skóra jest wielokrotnie narażana na działanie pewnych bodźców zewnętrznych, warstwa rogowa grubieje, by chronić ciało (np. na dłoniach lub stopach w miejscach narażonych na wielokrotne pocieranie tworzą się modzele). Jeśli czynnik drażniący lub zakaźny spowoduje uszkodzenie skóry, układ odpornościowy skóry przystąpi do jej naprawy i regeneracji.

Dolne warstwy naskórka są również odpowiedzialne za produkcję witaminy D, która chroni nas przed krzywicą.

Wybór zdrowego stylu życia oraz regularna pielęgnacja skóry przy użyciu odpowiednich produktów pomogą chronić skórę oraz wzmocnić i przywrócić jej naturalne mechanizmy obronne.