Plamy barwnikowe posłoneczne na skórze

Słońce jest główną przyczyną powstawania przebarwień skóry, dlatego skuteczna ochrona przed słońcem jest najważniejszym krokiem, jaki możesz podjąć, aby zapobiegać powstawaniu przebarwień. W tym artykule opisaliśmy różne rodzaje przebarwień i wyjaśniliśmy, jak chronić skórę, aby była gładka i promienna.

Hiperpigmentacja (przebarwienie skóry) to słowo używane do opisania obszarów skóry o nierównym zabarwieniu. 

Przebarwienia pojawiają się jako ciemne miejsca lub plamy na skórze i sprawiają, że wygląda ona nierównomiernie. Te ciemne plamy są również znane jako plamy posłoneczne lub plamy starcze. Przyczyną przebarwień może być też przewlekły stan zapalny skóry. Przebarwienia te znane są jako przebarwienia pozapalne. Plamy barwnikowe zwykle pojawiają się na obszarach skóry, które są regularnie narażone na działanie promieni słonecznych, takich jak twarz i dłonie.

Hiperpigmentacja jest spowodowana zwiększeniem produkcji melaniny. Melanina to naturalny pigment, który nadaje kolor naszej skórze, włosom i oczom. Jej zwiększona produkcja jest wywoływana przez różne czynniki, ale najważniejszymi z nich są ekspozycja na słońce, wiek, wpływ hormonów oraz urazy lub stany zapalne skóry.

Ekspozycja na słońce jest główną przyczyną przebarwień, ponieważ to światło słoneczne w pierwszej kolejności uruchamia produkcję melaniny. Melanina działa jak naturalny filtr przeciwsłoneczny skóry, chroniąc ją przed szkodliwym promieniowaniem, dlatego efektem przebywania na słońcu jest opalenizna - jasnobrązowa karnacja skóry. Jednak nadmierna ekspozycja na słońce może zakłócić ten naturalny proces, prowadząc do powstawania przebarwień.

Stres oksydacyjny spowodowany promieniami słonecznymi UVA i UVB jest główną przyczyną przedwczesnego starzenia się skóry i problemów z przebarwieniami. Ostatnie badania wykazały, że wysokoenergetyczne światło widzialne, które nas otacza, również powoduje stres oksydacyjny i może przyczyniać się do powstawania przebarwień 1,2.

1 Mahmoud BH, Ruvolo E, Hexsel CL, Liu Y, Owen MR, Kollias N i in. Impact of long-wavelength UVA and visible light on melanocompetent skin. J Invest Dermatol. 2010;130(8):2092–2097. doi: 10.1038/jid.2010.95. 

2 Duteil L, Cardot-Leccia N, Queille-Roussel C, Maubert Y, Harmelin Y, Boukari F i in. Differences in visible light-induced pigmentation according to wavelengths: a clinical and histological study in comparison with UVB exposure. Pigment Cell Melanoma Res. 2014;27(5):822–826. doi: 10.1111/pcmr.12273.

Małe, ciemne plamy na skórze zwane plamami posłonecznymi są, jak sama nazwa wskazuje, spowodowane ekspozycją na słońce. Zwykle pojawiają się na obszarach skóry, które są regularnie narażone na działanie promieni słonecznych, takich jak twarz, szyja, dekolt i dłonie. Gdy ciemne plamy już pojawią się na skórze, kolejna ekspozycja na słońce może zaostrzyć ten problem, sprawiając, że przebarwienia staną się jeszcze ciemniejsze. 

Inną popularnie używaną nazwą plam posłonecznych są plamy starcze. Wraz ze starzeniem się skóry, zmniejsza się liczba komórek produkujących melaninę (znanych jako melanocyty), ale te komórki, które pozostają, zmieniają swoją aktywność - zwiększają swój rozmiar, a ich rozmieszczenie staje się bardziej skupione. Te fizjologiczne zmiany w zakresie melanocytów wyjaśniają wzrost liczby plam starczych/posłonecznych u osób powyżej 40. roku życia.

Melasma, to przebarwienie, które ma postać większych plam pojawiających się głównie na twarzy, szczególnie często występuje u kobiet. Uważa się, że do jego powstania przyczyniają się żeńskie hormony płciowe – estrogen i progesteron. Stymulują one nadprodukcję melaniny, kiedy skóra jest wystawiona na działanie słońca. Występuje u 10–15% kobiet w ciąży oraz u 10–25% kobiet stosujących doustne środki antykoncepcyjne3.
Chociaż głównym czynnikiem powodującym tę dolegliwość są hormony, światło słoneczne może nasilać proces powstawania melasmy i zaostrzać ten stan. Możesz przeczytać więcej o melasmie w artykule Co powoduje melasmę i jak mogę zmniejszyć ciemne plamy na skórze?

3 The International Dermal Institute, Melasma Unmasked, dr Clauida Aguirre cytująca Kang, H. Y. i Ortonne, J. P. (2010). What should be considered in treatment of melasma. Annals of Dermatology, 22(4), 373-378.

Przebarwienia pozapalne pojawiają się, gdy rana lub uraz skóry goi się, pozostawiając płaski, przebarwiony obszar. Jest to zjawisko powszechnie spotykane u pacjentów z trądzikiem, atopowym zapaleniem skóry lub łuszczycą. Może być również spowodowane zabiegami kosmetycznymi, takimi jak dermabrazja, zabiegi laserowe i peelingi chemiczne. Stan ten pogarsza nadmierna ekspozycja na promienie UV4.

4 Postinflammatory hypopigmentation and hyperpigmentation. Ruiz-Maldonado R, Orozco-Covarrubias ML Semin Cutan Med Surg. 1997 Mar; 16(1):36-43.

Odpowiedzią na pytanie, co stosować na przebarwienia posłoneczne i jak je usunąć są zarówno kosmetyki jak i zabiegi gabinetowe. Przebarwienia posłoneczne zaleca się usuwać w okresie jesienno-zimowym, w którym oddziaływanie promieni słonecznych na skórę jest mniejsze. Podczas kuracji konieczne jest używanie kremów z filtrem UV oraz ograniczenie ekspozycji na słońce. 

W kosmetykach stosowanych na przebarwienia szukajmy zawartości składników takich jak: kwas azelainowy, czy witamina A. Sposobem na usunięcie plam posłonecznych na twarzy są peelingi chemiczne. Zawierają one substancje złuszczające, takie jak kwas glikolowy czy salicylowy. Stosuje się je w przypadku niewielkich powierzchownych zmian. Kolejnym sposobem na walkę z przebarwieniami słonecznymi jest mezoterapia, czyli zabieg polegający na wstrzyknięciu do skóry substancji leczniczej (np. kwasu hialuronowego lub peptydów), powodujących rozjaśnienie plam słonecznych. Bardzo popularne w usuwaniu skutków hiperpigmentacji są zabiegi laserowe, np. laserem pikosekundowym. Jego zaletą jest to, że nie pozostawia blizn, jest niemal bezbolesny, a czas rekonwalescencji jest krótki.

Niezależnie od naturalnego koloru Twojej skóry, ochrona przed słońcem jest najważniejszym krokiem, jaki możesz podjąć, aby zapobiegać przebarwieniom. Promienie słoneczne oddziałują na skórę nawet w pochmurne dni, dlatego musisz zapewniać swojej skórze codzienną ochronę, której potrzebuje. Pamiętaj też, aby dokładnie nakładać produkt przeciwsłoneczny i ponownie go zaaplikować, gdy jest to konieczne.

Ograniczenie ekspozycji skóry na słońce pomoże również zmniejszyć liczbę przebarwień. Staraj się unikać słońca zwłaszcza w godzinach, gdy świeci najmocniej i noś odzież ochronną, w tym kapelusz i okulary przeciwsłoneczne, gdy tylko jest to możliwe. 

A jeśli martwisz się przebarwieniami na skórze, rozsądne podejście do kąpieli słonecznych i ochrona przeciwsłoneczna pomogą Ci zapobiec pogorszeniu się stanu skóry. Aby zminimalizować ryzyko pojawienia się przebarwień posłonecznych na twarzy należy wyeliminować jak największą liczbę czynników je powodujących. Pamiętajmy, że pomimo rozwoju medycyny estetycznej i technik pozwalających na usuwanie zmian, takich jak przebarwienie słoneczne, najlepszą z metod wciąż jest zapobieganie.

Szukaj produktów, które zapewniają wysoką lub bardzo wysoką ochronę przed promieniowaniem UVA i UVB – czyli tych, które są wyraźnie oznaczone symbolem ochrony UVB na poziomie co najmniej SPF 30 oraz zawierają dobre filtry UVA. Zalecamy również wybieranie produktów, które zapewniają ochronę przed wysokoenergetycznym światłem widzialnym i są dostosowane do rodzaju i stanu skóry.

Na już istniejące przebarwienia polecamy linię Eucerin Anti-Pigment, która zawiera unikalny i opatentowany składnik aktywny - Thiamidol, który działa na podstawową przyczynę przebarwień - produkcję melaniny. Najlepiej jest zapobiegać przebarwieniom, ale kiedy plamy pigmentacyjne już się pojawią, można skutecznie z nimi walczyć.  Udowodniono klinicznie i dermatologicznie, że Thiamidol zmniejsza ciemne plamy i zapobiega ich ponownemu pojawianiu się, a pierwsze efekty widoczne są już po 2 tygodniach.5  

W skład linii wchodzi między innymi Eucerin Anti-Pigment Krem na dzień SPF 30, który poza Thamidolem, posiada również filtry UVA i UVB i zapewnia skuteczną ochronę przed słońcem, zmniejszając ryzyko powstawania plam pigmentacyjnych na skórze.

5 Stosuj dziennie maksymalnie cztery aplikacje produktów zawierających Thiamidol.