Aż 50% kobiet w ciąży zmaga się z melasmą! Choć nie tylko one mają ten problem. Zdarza się, że występuje ona także u kobiet po 30 roku życia, u kobiet w okresie menopauzy a nawet u mężczyzn. To bez wątpienia powszechny problem, warto więc poświęcić mu należytą uwagę, zwłaszcza, że melasma jako rodzaj plamy pigmentacyjnej może znacząco obniżać samoocenę, wpływać negatywnie na samopoczucie oraz pewność siebie. Właśnie dlatego tym razem wyjaśniamy, co to jest melasma, co ją wyróżnia oraz jakie są jej przyczyny.
Melasma (zwana też ostudą, chloasmą czy melanodermią) to jedna z dermatoz, której charakterystycznym objawem są dobrze odgraniczone i nieregularne przebarwienia pojawiające się na twarzy i dekolcie. Powstają wskutek nadmiernej produkcji i nagromadzenia melaniny (barwnika skóry odpowiedzialnego za karnację skóry, kolor oczu i włosów) w naskórku. Melasma nie zagraża zdrowiu, nie boli, ani nie swędzi. Stanowi jednak defekt estetyczny, który dla wielu osób bywa szczególnie dotkliwy.
Na powstanie melasmy są szczególnie narażone kobiety z ciemniejszym odcieniem karnacji (oliwkowym, średnim lub ciemnym), choć równie często zmiany te pojawiają się u osób z jasną cerą. Pojawienie się melasmy wynika często z oddziaływania kilku czynników, co wiąże się z trudnościami w jej leczeniu. Zmiana ta ma często charakter przewlekły, może utrzymywać się kilka miesięcy lub kilka lat. Jeśli przyczyną melasmy są zmiany hormonalne powstałe w czasie ciąży, znika ona zazwyczaj samoistnie po kilku miesiącach po urodzeniu dziecka. Niestety, zdarza się, że przebarwienia melasmy po pewnym czasie wracają. Wynika to z faktu, że produkcja barwnika przez melanocyty pozostaje intensywna jeszcze przez dłuższy czas po porodzie i jednorazowe usunięcie nadmiaru melaniny może dać jedynie chwilowe rezultaty.
Świadomość tego, co to melasma pomoże Ci skuteczniej z nią walczyć. Co wyróżnia tego typu zmiany? Plamy na skórze określane jako melasma mają nieregularny kształt i dość wyraźnie odcinają się od skóry. Charakteryzuje je brązowe lub szarawe (określane też jako niebieskie) zabarwienie. Najczęściej pojawiają się na twarzy, ale czasami występują także na ramionach czy innych częściach ciała.
Przyczyny i objawy melasmy
Znasz już objawy wyróżniające tego typu plamy pigmentacyjne. Czas więc na przyjrzenie się przyczynom melasmy:
Za powstanie melasmy ciążowej odpowiadają gwałtowne zmiany hormonalne zachodzące w organizmie. U kobiet ciężarnych wyraźnie wzrasta produkcja estrogenów, progesteronu oraz melanotropiny. Ich poziom we krwi może podnieść się nawet kilkukrotnie! To z kolei działa stymulująco na proces melanogenezy i prowadzi do nadmiernego nagromadzenia się melaniny w naskórku lub w warstwie brodawkowej skóry właściwej. Co więcej, w ciąży skóra staje się wrażliwsza na działanie promieni słonecznych. Stąd już krok do powstania nieestetycznych zmian.
Do rozwoju melasmy może przyczynić się przyjmowanie preparatów antykoncepcyjnych czy hormonalnej terapii zastępczej.
Zmiany hormonalne zachodzące podczas menopauzy również bywają przyczyną plam barwnikowych typu malasmy.
Zdarza się, że problemy skórne mają głębsze podłoże związane ze stanami zapalnymi jajników i jajowodów.
Kolejna potencjalna przyczyna powstania melasmy to zaburzenia w pracy nadnerczy, tarczycy bądź wątroby. Rzadsze, ale prawdopodobne możliwości to guzy hormonalnie czynne, guzy jajnika lub pasożyty jelitowe.
Za powstanie melasmy nierzadko odpowiadają fotouczulające składniki kosmetyków, takie jak cytryniany i salicylany.
Zachowaj szczególną czujność podczas kuracji retinoidami. Czynią one skórę szczególnie podatną na działanie słońca.
Przyjmowanie leków z niektórych grup zwiększa ryzyko powstania nieestetycznych przebarwień. Wśród nich wymienia się antybiotyki z grupy tetracyklin, sulfonamidy, a także leki przeciwgrzybicze, przeciwcukrzycowe, przeciwbólowe, przeciwzapalne czy moczopędne.
Podatność skóry na działanie promieni słonecznych i zmiany barwnikowe zwiększają zioła jak nagietek czy dziurawiec o właściwościach fotouczulających.
Niektóre osoby wykazują genetyczne predyspozycje do rozwoju ostudy. Jeśli więc zauważyłaś, że ktoś z Twojej bliskiej rodziny zmaga się z tym problemem, możesz przewidzieć, że zmiany pojawią się również u Ciebie. Zadbaj więc o minimalizację czynników, które mogą je wyzwalać.
Za rozwojem melasmy u mężczyzn stoi nadmierna produkcja testosteronu i bardzo często nadmierna i długotrwała ekspozycja na słońce.
W każdym z wymienionych przypadków działa jeszcze jeden czynnik – słońce. Długotrwała ekspozycja na promienie słoneczne wywołuje efekt opalenia skóry, ale często jest również̇ przyczyną powstawania zaburzeń pigmentacji skóry i przebarwień.
Właśnie dlatego ekspozycja skóry na promienie UV bez użycia wysokiej ochrony przeciwsłonecznej, to prosta droga do powstania melasmy. Zatem, aby uniknąć takich zmian, zrezygnuj z ekspozycji skóry na słońce, zwłaszcza między godziną 11:00 a 15:00, stosuj także produkty z filtrem UV. W tym celu polecamy Eucerin Sun Fluid ochronny SPF 50+ przeciw przebarwieniom, który zapewnia bardzo wysoką ochronę przeciwsłoneczną i neutralizuje działanie światła widzialnego, a przy tym redukuje przebarwienia. To zasługa innowacyjnego składnika – Thiamidolu, który występuje także w innych produktach Eucerin, np. Eucerin Anti-Pigment Krem na dzień SPF 30 zapewnia ochronę UVA/UVB, a przy tym skutecznie redukuje przebarwienia i zapobiega ich ponownemu powstawaniu. Aby uzyskać optymalne efekty pielęgnacyjne w walce z przebarwieniami, warto sięgnąć również po inne kosmetyki na przebarwienia. Z już istniejącą melasmą poradzi sobie Eucerin Anti-Pigment Serum o podwójnym działaniu z Thiamidolem, który redukuje przebarwienia pigmentacyjne i zapobiega ich nawrotom, a pierwsze rezultaty widoczne są już po 2 tygodniach regularnego stosowania dwa razy dziennie.
Jak rozpoznać melasmę i odróżnić ją od innych chorób skóry?
Zmiany najczęściej obserwuje się w określonych lokalizacjach. Zwykle występują w środkowej części twarzy, czyli obszarze najbardziej eksponowanym na działanie promieni słonecznych. Najczęstsza lokalizacja to melasma na czole, policzkach oraz na bocznych częściach twarzy. Ponadto dość często rozwija się melasma nad ustami – ma ona postać tzw. wąsika. Tym, co wyróżnia zmiany, jest ich symetryczne rozmieszczenie. Plamy zazwyczaj występują po obu stronach twarzy. Miej jednak świadomość, że na skórze (czy to w wyniku ciąży, czy innych zmian zachodzących w organizmie) możesz zaobserwować także inne typy przebarwień. Najmniejsze z nich to piegi, które mogą pokrywać całą twarz, dekolt i ramiona. Inne, dość powszechne przebarwienia to plamy soczewicowate oraz zmiany pigmentacyjne będące pozostałością po trądziku.
Jeśli udasz się do dermatologa, niemal na pewno nie będzie miał on trudności z rozpoznaniem melasmy. Na podstawie objawów określi on typ zmian, z którymi się zmagasz. Poza tym zapewne zapyta o przyjmowane leki, przebyte ciąże, choroby (także ginekologiczne), stosowane kosmetyki oraz przeprowadzone zabiegi z zakresu medycyny estetycznej. Dokona też bardzo ważnego różnicowania melasmy z innymi rodzajami plam barwnikowych oraz przebarwieniami występującymi w przebiegu chorób ogólnoustrojowych. To przede wszystkim niektóre choroby genetyczne, takie jak nerwiakowłókniakowatość i wspomniane wyżej nadczynność tarczycy, choroby nadnerczy, nerek, wątroby oraz schorzenia jajników.
Może się zdarzyć, że lekarz w procesie diagnostycznym użyje lampy Wooda, która wyzwala czarne światło. Dzięki niemu z łatwością dostrzeże wszelkie przebarwienia oraz uszkodzenia słoneczne na powierzchni skóry. Nawet te niewidoczne gołym okiem! Nie musisz się jednak obawiać, ponieważ badanie jest całkowicie bezbolesne. Dermatolog pomoże Ci w określeniu rodzaju melasmy. Musisz wiedzieć, że w zależności od umiejscowienia w skórze skumulowanego barwnika wyodrębnia się kilka rodzajów przebarwień:
Melasma naskórkowa (powierzchowna) powstając w wyniku nagromadzenia się barwnika w powierzchownych warstwach naskórka, objawia się wyraźnie zarysowanymi zmianami w ciemnobrązowym odcieniu. W czarnym świetle lampy Wooda jest bardzo dobrze widoczna. Co ważne, dobrze reaguje na leczenie i pielęgnację za pomocą produktów na przebarwienia.
W melasmie skórnej zmiany przybierają jasnobrązowy (rzadziej niebieskawy) kolor. Plamy mają rozmyte krawędzie, a w czarnym świetle lampy nie zmieniają swojego wyglądu. To forma zmian trudniejsza w leczeniu, ponieważ barwnik gromadzi się głębiej, w warstwie brodawkowej skóry właściwej.
Najczęściej występuje melasma mieszana. Powstaje gdy barwnik gromadzi się zarówno w naskórku jak i w skórze właściwej. W jej przebiegu pojawiają się brązowe oraz niebieskie (czy szarawe) plamy. W specjalistycznym czarnym świetle ma mieszany wzór. Przy doborze odpowiednich środków pozytywnie reaguje na leczenie.
Nie da się ukryć, że melasma jest dość kłopotliwa. Zmiany bywają rozległe i wyraźnie widoczne, a w zależności od rodzaju, walka z nimi wymaga czasu oraz zaangażowania. Jest jednak możliwa, dlatego warto się jej podjąć. Pomogą Ci w tym odpowiednie kosmetyki – zarówno te chroniące twarz przed słońcem, jak i redukujące już istniejące przebarwienia (np. Serum o podwójnym działaniu Eucerin Anti-Pigment o skuteczności potwierdzonej klinicznie).
