Epigenetyka a skóra - co musisz wiedzieć?

Geny mają ogromny wpływ na całe nasze życie. To w nich zakodowany jest nasz wygląd, ale również choroby, które mogą pojawić się w trakcie naszego życia. Ale nie wszystko zapisane jest w nich od razu – geny zmieniają się wskutek działania czynników zewnętrznych. I chociaż wiedza na ten temat nie jest niczym nowym, to dopiero od niedawna głośno mówi się o wpływie czynników środowiskowych na epigenom, który reguluje aktywność genów bez zmieniania sekwencji DNA. Tym wpływem zajmuje się nauka zwana epigenetyką. W poniższym tekście skupimy się na znaczeniu epigenetyki na nasz wygląd i zdrowie. Ale nie tylko!

Zanim jednak zaczniemy mówić o skórze, procesach starzenia i czynnikach zewnętrznych, które je warunkują, wyjaśnijmy, czym jest epigenetyka. Definicja pojawiła się już w 1942 roku, jednak zanim rzeczywiście epigenetyka rozwinęła się na dobre, musiało minąć wiele lat. Dziś doskonale wiemy, że czynniki środowiskowe mają niebagatelny wpływ na nasze zdrowie i wygląd. To właśnie nimi i ich wpływem na nasz organizm zajmuje się ta dziedzina. A mówiąc jeszcze dokładniej – epigenetyka koncentruje się na badaniu mechanizmów, które regulują aktywność genów bez zmiany ich sekwencji. Chodzi tu o sytuacje, w których kod DNA pozostaje niezmienny (nie dochodzi do mutacji), jednak ekspresja genów zmienia się pod wpływem różnych czynników. Będziemy mówić o nich później. Istnieją różne mechanizmy epigenetyczne, jednak podstawowymi są:

• Metylacja DNA – to najlepiej poznana modyfikacja epigenetyczna dotycząca regulacji eksperesji genów. Jest to proces, w którym grupy metylowe dodawane są do zasad azotowych nukleotydów zwłaszcza do cytozyn. Ten proces ma duży wpływ na modyfikacje DNA i odpowiedź w jego działaniu. Wiemy, że poziom metylacji zmniejsza się z wiekiem. Jeśli szlaki metylacyjne nie działają prawidłowo, może to hamować prawidłowy rozwój komórek i powodować wiele chorób, takich jak nowotwory i zaburzenia neurologiczne. Scharakteryzowanie określonych miejsc w genomie, w których dochodzi do zmiany metylacji, pozwolił na stworzenie nowych narzędzi do prognozowania i szybszego diagnozowania chorób
• Modyfikacje histonów – histony to białka, które wraz z DNA tworzą strukturę chromatyny w jadrze komórkowym. Jednostką strukturalną chromatyny jest nukleosom składający się z rdzenia białkowego zbudowanego z histonów oraz nawiniętej na niego nici DNA. Chemiczne modyfikacje histonów, takie jak acetylacja czy fosforylacja, mogą wpływać na strukturę i kondensację chromatyny a przez to dostępność genów do transkrypcji. Oznacza to, że luźniejsza struktura zapewnia możliwość transkrypcji genów, ściśnięta zaś brak ekspresji. Istnieje bardzo duża ilość możliwych zmian w strukturze chromatyny i ekspresji genów a przez to duża ilość możliwych modyfikacji procesów i skutków dla naszego organizmu. Ważność tego zjawiska podkreśla fakt utworzenia pojęcia „kodu histonowego”.
• Niekodujące RNA – to cząsteczki kwasów nukleinowych obecne w komórce pełniące różnorodne funkcje. Odpowiadają między innymi za regulacje innych cząsteczek RNA, DNA, degradację białek. Wykazano, że zmieniony profil ekspresji tej grupy cząstek wiąże się z powstawaniem wielu chorób, także nowotworowych fragmenty, które przyłączają się do DNA i blokują możliwość jego właściwego odczytania.

Wspomniane mechanizmy aktywowane są czynnikami zewnętrznymi i środowiskowymi. Nie są zakodowane w Twoim DNA, lecz zmieniają się wraz z tym, w jaki sposób dbasz o siebie, ile śpisz, jak często się stresujesz, gdzie przebywasz lub co jesz.

Obecnie masz już większe pojęcie, czym jest epigenetyka. Co to oznacza? Możemy przejść do dalszej części, a mianowicie tego, jak epigenetyczne mechanizmy wpływają na zdrowie i wygląd skóry.

Epigenetyka w kosmetologii ma bardzo istotne zastosowanie. Coraz lepiej wiemy, w jaki sposób czynniki zewnętrzne mogą wpływać na zdrowie skóry, dlatego ochrona przed nimi staje się coraz lepsza, skierowana na konkretne problemy. Wpływ epigenetyki na wygląd skóry wydaje się kwestią oczywistą. Nie tylko naturalne procesy starzenia się działają przecież na to, jak zmienia się elastyczność i jędrność skóry. Również dieta, aktywność fizyczna, a nawet fakt, czy nakładamy ochronę przeciwsłoneczną sprawiają, że skóra zmienia się, wygląda młodziej, bądź starzej. Oznacza to, że mamy większy wpływ na nasz wygląd i zdrowie, niż mogłoby się wcześniej wydawać. Podejmując kroki, konkretne działania dokonujemy zmian, które oddziałują na wiele aspektów naszego życia, w tym również na to, jak wygląda skóra na naszej twarzy i ciele. Warto tu jednak podkreślić, iż nadal nie potrafimy oszukać czasu i całkowicie wykluczyć naturalnego procesu starzenia się z naszego życia. Jednak wiedza o mechanizmach epigenetycznych może skutecznie opóźnić jego działanie. Jak epigenetyka wpływa na wygląd skóry?

Zmiany epigenetyczne mogą wpływać na ekspresję genów, które są zaangażowane w kluczowe funkcje skóry odpowiedzialne za produkcję Kolagenu i Elastyny. Te dwa niezwykle istotne białka są wytwarzane w naszym organizmie i to właśnie w skórze jest ich niezwykle dużo. Wpływ czynników środowiskowych, takich jak bardzo stresujący tryb życia, niedobór witamin (a zatem złe wybory w diecie), palenie papierosów, nadmierne spożywanie alkoholu, brak aktywności fizycznej oraz brak ochrony przed promieniowaniem UV, oddziałuje bezpośrednio na poziom Kolagenu i Elastyny. w skórze, elementy kluczowe dla utrzymania zdrowia i pięknego wyglądu skóry. Warto też wspomnieć o wolnych rodnikach, które przyspieszają proces starzenia się skóry poprzez uszkodzenie struktur jej komórek. Wolne rodniki wpływają na elementy komórek skóry zwłaszcza białka, takie jak Kolagen i Elastyna, ale też na niezwykle istotny dla skóry składnik, jakim jest kwas hialuronowy. Efektem ich destrukcyjnego działania jest szybsze pojawienie się zmarszczek, gorszy wygląd skóry, zwiększenie podatność na podrażnienia. Najbardziej niebezpieczny jest stres oksydacyjny, czyli stan zaburzenia równowagi pomiędzy produkcja i nagromadzaniem się wolnych rodników a zdolnością systemu antyoksydacyjnego do ich usuwania. Wpływa on bezpośrednio na strukturę białek i innych elementów komórek skóry, prowadząc do ich uszkodzenia, co z kolei przyspiesza proces starzenia się i osłabia jej zdolności regeneracyjne skóry. Pamiętaj jednak, że można go zmniejszyć za pomocą lepszej diety, czy też odpowiednich kosmetyków. Dlatego zalecamy zapoznanie się z linią produktów Eucerin Hyaluron-Filler. Regularne stosowanie tych produktów pomoże nawilżyć, wygładzić i ujędrnić Twoją skórę.

Widzisz, jak wiele czynników wpływa na niszczenie Kolagenu i innych białek odpowiedzialnych za procesy starzenia się skóry? Masz ogromny wpływ na to, jak wygląda i będzie wyglądać Twoja skóra. W zależności od tego, co robisz, jak się odżywiasz czy jakich kosmetyków używasz, możesz zapewnić sobie młodzieńczy, zdrowy wygląd bądź też nieświadomie postarzać się o kilka lat.

Czytaj także:

• Starzenie się skóry - Jak starzeje się skóra i jak powinniśmy ją pielęgnować?
• Zmarszczki na czole – sprawdź, jak je wygładzić!
• Lwia zmarszczka – przyczyny powstawania i sposoby na usunięcie

Omówiliśmy już kwestie związane z wpływem epigenetyki na skórę – jej zdrowie i wygląd. Za chwilę skupimy się też na czynnikach, które mogą generować zmiany w jej strukturze i wyglądzie. Teraz jednak przytoczymy, jak mechanizm epigenetyczny, a dokładniej trzy wcześniej wspomniane mechanizmy, mogą wpływać na skórę.

• Metylacja DNA – ma bezpośredni wpływ na to, jak wygląda Twoja skóra. A dokładniej na to, jak przebiegają w niej mechanizmy regeneracyjne oraz na ilość produkowanego Kolagenu i Elastyny. Zmiany w metylacji DNA są aktywowane na przykład przez promieniowanie UV. Ten czynnik niejako „wyłącza” geny odpowiedzialne za produkcję Kolagenu i Elastyny. Przez to skóra staje się mniej jędrna i elastyczna, a to wpływa bezpośrednio na jej starzenie się.
• Modyfikacja histonów – histony są białkami, wokół których nawinięte jest DNA, a ich modyfikacje, takie jak acetylacja czy deacetylacja, mogą regulować ekspresję genów. Acetylacja histonów wiąże się z aktywacją genów, które odpowiadają za naprawę DNA poprzez prawidłową reakcję na stres oksydacyjny. W momencie, w którym dochodzi do deacetylacji, następuje zahamowanie ekspresji informacji genetycznej, a skóra musi radzić sobie z destrukcyjnym działaniem wolnych rodników, w tym z niszczeniem przez nie struktury DNA skóry, co przyczynia się do zmian nowotworowych.
• Niekodujące RNA – ten mechanizm może regulować różne procesy komórkowe, w tym także te w skórze. Na przykład miRNA wpływa na dojrzewanie komórek. Zaburzenia ekspresji mikro RNA (miRNA-21) inicjuje procesy nowotworowe, wpływa na pojawienie się stanu zapalnego. To zwiększenie stanu zapalnego może prowadzić do problemów skórnych, takich jak trądzik, oraz przyspieszonego starzenia się skóry. Niekodujące RNA mogą także regulować inne geny odpowiedzialne za regenerację i naprawę komórek skóry, wpływając na jej stan i ogólną kondycję.

Oczywiście mechanizmów epigenetycznych, które odpowiedzialne są za stan skóry, jest dużo więcej. Zrozumienie ich wymagałoby jednak specjalistycznej wiedzy na temat genetyki, która stanowczo nie jest Ci potrzebna. Wystarczy wiedzieć, jakie czynniki zewnętrzne mogą generować znaczące zmiany dla wyglądu i zdrowia Twojej skóry.

Czytaj także:

• Zmarszczki pod oczami - przyczyny i skuteczne rozwiazania!
• Zmarszczki palacza - poznaj przyczyny i sposoby usuwania!
• Kurze łapki – sprawdź, jak je zredukować!
• Zmarszczki i ich rodzaje - co musisz wiedzieć?

Epigenetyka zajmuje się badaniem wpływu środowiska, czynników zewnętrznych, na ekspresję genów, jednak bez zmian w sekwencji DNA. To sprawia, że jest niezwykle ciekawą nauką z punktu widzenia zdrowia i wyglądu skóry. Istnieje bowiem wiele czynników środowiskowych, które odpowiadają za to, jak skóra zmienia się, jak się starzeje, w jakim tempie, ale również w jaki sposób radzi sobie ze stanami zapalnymi – na przykład tymi związanymi z trądzikiem. Które z nich warto poznać, by móc wpłynąć na skórę?

Promieniowanie UV – odpowiada nie tylko za zwiększoną produkcję melaniny, dzięki której skóra nabiera lekko brązowego ocienia. Wiemy, że opalanie się bez filtrów UV może prowadzić do zmian nowotworowych. Jednak nie tylko tak poważne konsekwencje czekają na naszą skórę z powodu braku filtrów SPF. Promieniowanie UV powoduje uszkodzenia DNA, gdyż z jego powodu dochodzi do zakłócenia replikacji DNA i jego naprawy. Odpowiadają za to dimery tyminowe, czyli zmiany chemiczne, a konkretniej uszkodzenia DNA, które powstają w wyniku ekspozycji na promieniowanie UV. Pod wpływem UV dochodzi do połączenia dwóch sąsiednich reszt tyminowych i wytworzenie dimerów, co prowadzi do uszkodzenia informacji genetycznej w DNA, prowadząc do mutacji. Pod wpływem UV dochodzi też do zmiany metylacji w DNA i modyfikacji histonów, a to prowadzi bezpośrednio do zmniejszenia produkcji Kolagenu, który odpowiada za kondycję skóry, jej elastyczność i jędrność. Dlatego promieniowanie UV przyspiesza procesy starzenia się skóry.

Dieta – to kolejny czynnik, który ma ogromny wpływ na całe nasze zdrowie, w tym na stan skóry. Odpowiednia ilość składników odżywczych to nie jedyny wyznacznik dla zdrowej diety. Dobrze zbilansowane posiłki powinny zawierać również witaminy i mnóstwo antyoksydantów, które – jak już dobrze wiemy – mają wpływ na neutralizowanie wolnych rodników. Wspominaliśmy już wcześniej o tym, że stres oksydacyjny jest jednym z czynników epigenetycznych. Prowadzi on do uszkadzania komórek skóry. Dlatego tak ważne jest, by w Twojej diecie nie brakowało antyoksydantów. Te również możemy nakładać bezpośrednio na skórę, wybierając na przykład kosmetyki Hyaluron-Filler.

Zanieczyszczenia powietrza – niektóre czynniki epigenetyczne są trudniejsze do uniknięcia od innych. Zanieczyszczenia powietrza niestety w dużej mierze nie są zależne od nas. Ich wpływ na stan zdrowia, ale również skóry, jest ogromny. Kontakt z dymem, pyłami, ale też innymi chemikaliami może być odpowiedzialny za stres oksydacyjny. Zanieczyszczenia mogą wpływać za modyfikację histonów i zmiany metylacji DNA, przez co produkcja wolnych rodników zwiększa się. Możemy neutralizować je za pomocą antyoksydantów w diecie czy kosmetykach, takich jak Eucerin Hyaluron-Filler krem na dzień SPF 15, jednak najlepszym sposobem jest oczywiście unikanie zanieczyszczeń powietrza, które przyspieszają procesy starzenia się skóry i powodują stany zapalne. Pamiętaj, że zanieczyszczenia wpływające na skórę pochodzą nie tylko z powietrza, ale również z tytoniu. Palenie papierosów także należy do czynników epigenetycznych, które uznaje się za niezwykle szkodliwe dla skóry. Toksyny w dymie tytoniowym wpływają na zmniejszenie produkcji Kolagenu, co jest bardzo niepożądane.

Stres – ten czynnik ma ogromny wpływ na cały nasz organizm. Zdrowie psychiczne i fizyczne jest silnie uzależnione od tego, jak bardzo stresujący tryb życia prowadzimy. Nic więc dziwnego, że również wygląd i zdrowie skóry są uzależnione od stresu. Dlaczego? Stres związany jest ze zwiększonym poziomem kortyzolu, hormonu wydzielanego przez ludzki organizm w sytuacjach nadmiernego stresu. Kortyzol, powoduje rozpad oraz hamuje syntezę kolagenu i innych białek stanowiących podstawowy materiał budulcowy skóry. Hormon ten wykazuje działanie przeciwzapalne, co może wiązać się z większą podatnością na zakażenia. Dlatego tak istotne jest, by osoby cierpiące na choroby skóry, między innymi trądzik starały się unikać stresorów. Kortyzol prowadzi też do osłabienia bariery hydrolipidowej w naskórku, a co za tym idzie, do przeznaskórkowej utraty wody. Prowadzi to do obniżenia jędrności skóry jej ścieńczenia oraz zwiększonej podatności na stany zapalne i urazy mechaniczne. Skóra staje się ziemista i przesuszona, pojawiają się rozszerzone naczynia krwionośne oraz zmarszczki. Dochodzi do kompensacyjnej nadprodukcji sebum a w konsekwencji do nasilenia zmian trądzikowych. Unikanie stresu jest zatem niezwykle istotne z punktu widzenia zdrowia naszej skóry. Możesz oczywiście bronić się przed jego efektami za pomocą odpowiednich kosmetyków, takich jak Eucerin Hyaluron-Filler krem na noc, który będzie wspierał regenerację naskórka, chronił przed utratą wody i wspierał produkcję Kolagenu. Nadal jednak za zmiany epigenetyczne odpowiedzialny będzie stres. Dlatego unikanie go to doskonałe wsparcie dla działań przeciwstarzeniowych.

Widzisz więc, jak wielkie znaczenie dla zdrowia Twojej skóry mają czynniki zewnętrzne, które wywołują efekt epigenetyczny. Niezwykle istotne jest zatem, by wiedzieć, jak możemy wpływać na nie, by zmniejszyć ich działanie, a co za tym idzie – zredukować ich negatywne skutki.

Istnieje wiele sposobów, by wpłynąć na epigenetykę – w tym również na te działania, które regulują zdrowie i wygląd skóry. Wspomnieliśmy wyżej, które czynniki są kluczowe w kontekście epigenetyki i jej wpływu na skórę, procesy starzenia się, czy też na stany zapalne. Teraz skupimy się na tym, jak wielkie znaczenie ma to, co robisz dla swojego zdrowia.

• Ochrona przed promieniowaniem UV – ze względu na to, iż jednym z najważniejszych czynników zewnętrznych, wpływających na zmianę ekspresji DNA jest właśnie promieniowanie UV, kluczowa jest ochrona przed słońcem. Oczywiście podstawą jest odpowiednia pielęgnacja. Eucerin Hyaluron-Filler krem na dzień SPF30 będzie wystarczający, by codziennie chronić się przed promieniami słonecznymi. Pamiętaj jednak, że latem słońce działa silniej na skórę, a ekspozycja bywa dłuższa. Dlatego konieczne jest wybranie wyższego filtra i częstsze korzystanie z kremu. Oprócz kosmetyków niezwykle istotne jest chronienie skóry przed słońcem, minimalizowanie bezpośredniej ekspozycji na promienie słoneczne czy też wybieranie na spacery takiej pory, która wiąże się ze słabszym nasłonecznieniem. Dzięki temu redukujesz ryzyko związane z narażeniem na UV i uszkadzaniem DNA. Chronisz się w ten sposób przed utratą Kolagenu, tak ważnego dla zdrowia i wyglądu skóry.
• Dieta bogata w warzywa, owoce i kwasy tłuszczowe – to nie tylko sposób na zmniejszenie aktywności wolnych rodników. Antyoksydanty, neutralizujące wolne rodniki, znajdziesz nie tylko w diecie, ale też w kosmetykach, takich jak Eucerin Hyaluron-Filler skoncentrowane serum. Oczywiście działanie od wewnątrz i od zewnątrz da Ci jeszcze lepsze efekty. Tu jednak ważne jest też spożywanie takich produktów, które mogą zmniejszać stany zapalne. To chociażby kwasy tłuszczowe omega-3, które znajdziesz w tłustych rybach czy orzechach włoskich.
• Redukcja stresu – to nie tak proste, jak mogłoby się wydawać. Jednak nawet niewielkie zmiany mogą prowadzić do poprawy wyglądu skóry. Pamiętaj, by dobrze się wysypiać, gdyż to umożliwia skórze lepszą regenerację i redukcję stresu oksydacyjnego. Dodatkowo znajdź czas dla siebie – na jogę, ćwiczenia relaksacyjne czy medytację.
• Unikanie toksyn – zarówno pochodzących z zewnątrz, takich jak smog czy też dym oraz tych, które dostarczamy do organizmu samodzielnie. To przede wszystkim dym papierosowy i alkohol w większych ilościach.
• Odpowiednia pielęgnacja – to, jak wygląda Twoja skóra, jest zależne od wielu czynników. Jednak pielęgnacja może neutralizować wiele z nich. W jaki sposób? Przede wszystkim poprzez dostarczanie takich substancji, które są aktywnymi składnikami epigenetycznymi. To chociażby wspomniane wcześniej antyoksydanty, które znajdziesz w takich kosmetykach jak Eucerin Hyaluron-Filler krem pod oczy. Jednak są nimi również niacynamid, retinoidy czy peptydy. Mogą one wspomagać zdrowie skóry tam, gdzie dochodzi do zmian epigenetycznych. Zwróć również uwagę na odpowiednie dobranie kosmetyków do swoich potrzeb. Jeśli posiadasz cerę ze skłonnością do trądziku, istotne będzie niwelowanie stanów zapalnych. Jeśli z kolei borykasz się z utratą jędrności z powodu czynników epigenetycznych, zadbaj o zwiększenie produkcji Kolagenu, Elastyny i o dostarczenie skórze Kwasu Hialuronowego.

Epigenetyka jest coraz bardziej popularną dziedziną, którą zajmują się nie tylko naukowcy badający proces powstawania zmian nowotworowych, ale interesują się również ci, którym bliskie jest zdrowie i wygląd skóry. Badania epigenetyczne wykonywane są na potrzeby firm farmaceutycznych czy kosmetycznych, które coraz lepiej rozumieją zmiany zachodzące w skórze i reagują na nie przygotowując nowe receptury. Przykładem są badania międzynarodowego koncernu kosmetycznego Beiserdorf nad procesami epigenetycznymi, a dokładniej zmianami metylacyjnymi DNA, które przyczyniają się do starzenia się skóry. Obserwowanie tego, co dzieje się na rynku kosmetycznym w związku z coraz większą wiedzą na temat epigenetyki z pewnością dostarczy Ci ciekawych sposobów na to, jak polepszyć stan swojej skóry.

To, jak wyglądasz, to nie tylko kwestia genów – tego, z czym rodzimy się i co pozostaje niezmienne. To również wpływ czynników zewnętrznych. Ich znajomość i wiedza jak sobie radzić zapewni Ci młody, zdrowy wygląd przez długie lata. Jeśli je zlekceważysz, narazisz się na problemy skórne, z którymi trudno będzie Ci sobie poradzić. Epigenetyka przynosi rozwiązania, o których kiedyś nie mieliśmy pojęcia. Warto poszerzać swoje horyzonty, by wiedzieć, jak chronić skórę każdego dnia.