Pokrzywka to schorzenie o złożonej etiologii, które w zależności od czasu trwania choroby może przybierać postać ostrą i przewlekłą. Pokrzywka ostra jest częstym schorzeniem, którego doświadcza w ciągu życia aż 25% populacji. Może wystąpić u każdego, niezależnie od wieku, choć najczęściej pojawia się u kobiet. Jej nazwa wywodzi się od charakterystycznych objawów, pojawiających się na skórze - bąbli przypominających te występujące po oparzeniu pokrzywą, którym często towarzyszy obrzęk i rumień.
Wyróżnia się kilka odmian pokrzywki, ale ich wspólną cechą jest nagłe pojawienie się bąbli, które utrzymują się na skórze przez kilka lub kilkanaście godzin. Bąble pokrzywkowe to silnie swędzące, różowe lub blade zmiany skórne, często otoczone rumieniem, spowodowane przez powierzchowny obrzęk skóry właściwej. Zmiany wykazują duże zróżnicowanie, mogą mieć średnicę od kilku milimetrów do kilkunastu centymetrów, a ich liczba może się wahać od kilku do setek centymetrów. Towarzyszy im obrzęk najczęściej lokalizujący się w obrębie warg i powiek. Może także zajmować błonę śluzową jamy ustnej, a w niektórych przypadkach błonę śluzową krtani lub przewodu pokarmowego, stanowiąc zagrożenie życia.
Wydaje się ona być niegroźnym schorzeniem w porównaniu z innymi dolegliwościami skórnymi, jednak lepiej jej nie bagatelizować. Zmiany czasami mogą ustąpić samoistnie bez podejmowania leczenia, lecz mogą też nasilać się, co powinno skłonić do kontaktu z dermatologiem.
Pokrzywka potrafi być frustrującym problemem, którego przyczynę trudno jest zidentyfikować. Ważna jest samoobserwacja i stopniowe eliminowanie czynników, które mogą wpływać na pojawianie się zmian i zaostrzenie problemu.
Niezwykle ważnym elementem u osób z pokrzywką jest właściwy dobór kosmetyków. Pamiętaj o wyborze dobrych produktów pielęgnacyjnych na co dzień - znajdziesz je w ofercie Eucerin. Są one polecane przez dermatologów i bezpieczne również w przypadku bardzo wrażliwej skóry ze skłonnością do alergii.
Pokrzywka na skórze - objawy i definicja
Pokrzywka na ciele może wystąpić pod wpływem różnych czynników. W każdym przypadku objawy są podobne. Na skórze pojawiają się wypukłe blade lub różowe bąble pokrzywkowe otoczone rumieniem. Przypominają one zmiany powstające na skórze pod wpływem kontaktu z pokrzywą. Pokrzywka na skórze powoduje silny świąd lub pieczenie. Nie jest bolesna i ustępuje bez pozostawienia blizn czy przebarwień. Zazwyczaj objawy pojawiają się i ustępują w ciągu 24 godzin. Mogą wystąpić w różnych miejscach - zależy to od bodźca, który je wywołuje. Inne objawy pokrzywki na skórze, pojawiające się u około połowy osób, to tzw. obrzęk naczynioruchowy. To nieco głębsze zmiany dotyczące tkanki podskórnej oraz błon śluzowych, np. ust, krtani, powiek, rąk, stóp, niekiedy genitaliów.
Jak wygląda pokrzywka na skórze? Może przybierać różne formy. Jedną z nich jest dermografizm, czyli reakcja alergiczna skóry o bardzo charakterystycznych objawach, które pojawiają się w wyniku ucisku, zadrapania czy potarcia. Powstałe ślady na skórze wyglądają jak rysunek i mogą utrzymywać się nawet do kilku godzin. U dzieci pokrzywka przybiera najczęściej ostrą postać, ma związek z zastosowaniem leku, spożyciem pokarmu oraz ze współistniejącą infekcją górnych dróg oddechowych. Ten ostatni powód jest bardzo charakterystyczny w przypadku najmłodszych, dlatego warto zbadać pociechę pod kątem ukrytych ognisk infekcji, np. schorzeń laryngologicznych, takich jak zapalenie migdałków, czy stomatologicznych, np. próchnicy. Pamiętaj, że zdjęcia pokrzywki na skórze przydadzą się dermatologowi, jeśli konsultacja odbywa się w formie online, w celu łatwiejszego postawienia diagnozy. W wielu przypadkach jest to możliwe i nie ma konieczności odwiedzania gabinetu stacjonarnie - jest ona dość łatwa do zdiagnozowania i charakterystyczna. Jeśli masz skórę wrażliwą i podatną na choroby skórne, na co dzień sięgaj po delikatne, lecz skuteczne kosmetyki, takie jak Eucerin pH5 Olejek do mycia. Jest on bogaty w naturalne olejki pielęgnacyjne, które intensywnie regenerują skórę, nadaje się do codziennego użycia, nawet przy częstym myciu skóry i dba o jej mikrobiom. Dodatkowo jest odpowiedni również dla osób z alergiami typu I oraz dla dzieci powyżej 3 roku życia.
Czytaj także:
Rodzaje pokrzywki - ostre, przewlekłe i wędrujące
Swędząca pokrzywka na ciele może mieć różne rodzaje. W zależności od czasu trwania choroby dzielimy ją na ostrą i przewlekłą, a ze względu na przyczynę na alergiczną lub niealergiczną. Pokrzywki przewlekłe mogą występować jako spontaniczne o znanej lub nieznanej przyczynie. Bardzo często występuje pokrzywka idiopatyczna, w przypadku której nie udaje się odnaleźć konkretnego czynnika sprawczego. Jest też pokrzywka podłożu autoimmunologicznym, która charakteryzuje się nawracającym lub przewlekłym charakterem, wystąpieniem bąbli, rumieni i obrzęków na skórze, które są swędzące, a czasami bolesne. Ostra, czerwona pokrzywka na ciele charakteryzuje się występowaniem nawracających bąbli pokrzywkowych i/lub obrzęku naczynioruchowego przez okres do 6 tygodni. Pokrzywkę przewlekłą cechują zmiany o charakterze ciągłym lub nawracającym przez okres co najmniej 6 tygodni.
W większości przypadków plamy na skórze w pokrzywce mają właśnie charakter ostry. Bąble na skórze w pokrzywce bledną pod naciskiem palca i zazwyczaj krótko utrzymują się w jednym miejscu na ciele. W zależności od nasilenia pokrzywki mogą pojawiać się objawy ogólnoustrojowe, takie jak gorączka, złe samopoczucie, problemy żołądkowo-jelitowe czy ból stawów. Czerwona pokrzywka na skórze wywoływana alergią jest związana najczęściej m.in. z uczuleniem na sierść zwierzęcia. Warto pamiętać, że żadna pokrzywka nie jest zakaźna, więc nie da się nią zarazić od innej osoby, nawet dotykając występujących na jej skórze zmian.
Czytaj także:
Przyczyny pokrzywki. Czym może być spowodowana?
Przyczyny pokrzywki na ciele bywają różne. Pokrzywkę ostrą powodują najczęściej alergie lub leki. Od czego jest pokrzywka przewlekła na ciele? Aż w 80–95% przypadków nie udaje się odnaleźć czynnika odpowiedzialnego za jej wystąpienie. Pokrzywka o charakterze niealergicznym może wiązać się z przyjmowaniem niektórych leków, lub bodźcami fizycznymi. Fizykalne przyczyny pokrzywki na skórze to m.in. zimno, ucisk czy światło słoneczne. Dolegliwość dotyka też osób z zakażeniami (np. wirusowymi zakażeniami wątroby), nowotworami, chorobami autoimmunologicznymi (np. w autoimmunologicznym zapaleniu tarczycy) i innymi chorobami. Alergiczne pokrzywkowe zapalenie skóry wynika z reakcji IgE-zależnej (to taka forma nadwrażliwości na określone alergeny pokarmowe lub wziewne) i wydzielania różnych substancji z tzw. komórek tucznych. Największe znaczenie ma tu histamina, która stanowi główną przyczynę powstawania bąbli, zaczerwienienia, obrzęku i świądu skóry.
Zwróć też uwagę na pokarmy i dodatki do nich, które mogą powodować problem. U dorosłych są to najczęściej orzeszki ziemne i laskowe, ryby i skorupiaki. U dzieci to jaja kurze, mleko krowie, orzechy ziemne, laskowe, pszenica i soja. Pokrzywka występuje również na skutek kontaktu z jadem owadów błonkoskrzydłych - pszczół, os, szerszeni czy mrówek. Dodatkowo czynnikiem mogącym nasilić pokrzywkę jest stres emocjonalny. Ciekawym zjawiskiem jest tzw. pseudoalergia zwana też nadwrażliwością niealergiczną. Jej objawy przypominają chorobę alergiczną, natomiast mechanizm odbiega od reakcji angażującej układ immunologiczny. Najczęściej czynniki wywołujące pseudoalergie to niesteroidowe leki przeciwzapalne (takie jak: Ibuprofen, Aspiryna, Naproksen, Diklofena, Ketoprofen), ale również dodatki do żywności (np. tartazyna, salicylany, benozesany).
Jeśli borykasz się z jakimikolwiek problemami skórnymi, musisz dbać o odpowiednią pielęgnację na co dzień. Stosuj np. kosmetyki nawilżające Urea Repair, które nadają się do bardzo suchej i szorstkiej skóry dzięki zawartości mocznika, a także kremy i maści regenerujące Eucerin Aquaphor, które koją podrażnioną lub popękaną skórę. Zapewniają odpowiednią barierę ochronną przed czynnikami zewnętrznymi i nie zatykają porów.
Czytaj także:
Jak leczyć pokrzywkę? Skuteczne metody i środki łagodzące
Jak leczyć pokrzywkę na ciele w skuteczny sposób? Kluczem jest przede wszystkim odpowiednia diagnostyka. Rozpoznanie choroby samo w sobie nie jest trudne. Większym wyzwaniem jest ustalenie przyczyn pokrzywki. Wywiad lekarski może opierać się na pytaniach o częstotliwość i miejsca występowania pokrzywki, przyjmowane leki, dietę, alergie, stres, występowanie pokrzywki w rodzinie czy stosowanie używek. Warto odpowiedzieć sobie samemu na te pytania przed wizytą lekarską, aby być na nią dobrze przygotowanym. Często specjalista może zalecić wykonanie badań krwi, testów na przeciwciała IgG i IgM oraz testów klinicznych w kierunku chorób autoimmunologicznych.
Leczenie pokrzywki na ciele na własną rękę nie będzie dobrym pomysłem. Lekarz przepisze leki zależne od rodzaju pokrzywki - podstawę stanowią leki przeciwhistaminowe II generacji, które powodują ustępowanie bąbli i niwelują świąd. Skuteczność wykazują leki takie jak: feksofenadyna, desloratadyna, bilastyna, montelukast czy loratadyna. W pokrzywce przewlekłej i jej ciężkiej postaci stosuje się omalizumab, czy glikokortykosteroidy. Jeśli problem związany jest z wysiłkiem fizycznym, można również zastosować leki, by zredukować częstotliwość występowania objawów i zahamować dolegliwości. Specjaliści polecają noszenie przy sobie ampułkostrzykawki z adrenaliną pacjentom, u których wystąpił obrzęk naczynioworuchowy lub reakcja anafilaktyczna.
W przypadku pokarmów podstawą jest unikanie czynnika wyzwalającego pokrzywkę - zastosowanie diety eliminacyjnej, a jeśli ma ona związek z inną chorobą - leczenie choroby podstawowej. Czasami dzięki temu udaje się uniknąć leczenia farmakologicznego. Trzeba mieć na uwadze, że w większości przypadków udaje się wyleczyć pokrzywkę całkowicie, jednak czasami objawy przewlekłej pokrzywki mogą utrzymywać się przez kilka lat. Warto też pamiętać o znaczeniu diety w przypadku wystąpienia tej nieprzyjemnej dolegliwości. Jest ona istotna, jeśli pokrzywka ma podłoże alergiczne bądź pseudoalergiczne. Jeśli przyczyną alergii jest pokarm, wyeliminowanie go z diety może doprowadzić do remisji objawów choroby nawet w ciągu 24 godzin. Zaleca się wówczas prowadzenie dziennika spożywanych pokarmów i notowanie czasu wystąpienia oraz charakteru objawów. Pomoże to lekarzowi w określeniu związku między konkretnymi spożywanymi pokarmami a wystąpieniem objawów. Jest to ważne szczególnie w przypadku małych dzieci.
Nawet po uporaniu się z dolegliwością musisz dbać o swoją skórę stosując odpowiednie dla niej produkty pielęgnacyjne. Kosmetyki regulujące pH z linii Eucerin pH5 delikatnie oczyszczają, odżywiają i koją skórę wrażliwą. Jeśli zauważasz pierwsze objawy starzenia się, wypróbuj kosmetyki do skóry dojrzałej z linii Hyaluron-Filler + Elasticity, które zapewnią Twojej cerze odmłodzony i promienny wygląd. Wszystkie dermokosmetyki Eucerin zostały przebadane klinicznie i dermatologicznie, dlatego możesz mieć pewność co do ich bezpieczeństwa.
Jak unikać nawrotów pokrzywki: zasady profilaktyki i ostrożności
Ważnym elementem leczenia jest ustalenie przyczyn pokrzywki, aby móc je usunąć lub ich unikać, jednak nie zawsze będzie to możliwe. Pokrzywka na ciele pojawia się i znika często samoistnie, co utrudnia zidentyfikowanie jej przyczyn. Chory wymaga opieki dermatologa i alergologa, a w razie rozpoznania pokrzywki ważne jest poddawanie się regularnym kontrolom lekarskim. Istotną funkcję pełni też edukacja. Wiele osób zauważa pogorszenie zmian pod wpływem niesteroidowych leków przeciwzapalnych (np. aspiryny), stresu i diety. Niestety często wyeliminowanie problemu zajmuje nieco czasu i wymaga obserwacji, jakie czynniki nie służą danej osobie.
Nie ma aktualnie uniwersalnych diet, które mogą pomóc w ustąpieniu pokrzywki. Niektórzy odczuwają poprawę stanu skóry unikając m.in. alkoholu, przypraw, konserwantów, barwników, surowych warzyw i owoców. Najlepiej jest pozostawać pod opieką dermatologa i obserwować, co powoduje nasilenie objawów. Eliminacja tych elementów może znacznie pomóc w leczeniu. Istnieją również domowe sposoby radzenia sobie z tym problemem, jednak powinny być one tylko wsparciem dla terapii zaleconej przez lekarza. Na skórę zmienioną chorobowo można stosować okłady z naparu rumianku, kompresy z plasterków świeżego ogórka, cebuli i aloesu. Objawowo na obrzęk i świąd pomagają zimne okłady, natomiast jeśli swędzenie jest bardzo uporczywe, warto spróbować kąpieli z dodatkiem krochmalu, substancji produkowanej z roślin, głównie z ziemniaków, kukurydzy, ryżu, czy pszenicy. Paradoksalnie, na pokrzywkę może pomagać też napar z pokrzywy. Bezwzględnie zgłoś się do lekarza szczególnie wtedy, jeśli pojawią się dodatkowe objawy, w tym silne uczucie osłabienia, zawroty głowy, uczucie braku powietrza, kołatanie serca, obniżenie ciśnienia tętniczego krwi, chrypka lub nudności i wymioty.
Pokrzywka nie jest przyjemnym schorzeniem, natomiast nie musi być niepokojąca. Gdy jednak zauważysz, że zaostrza się i staje trudna do okiełznania, koniecznie zgłoś się do dermatologa.
